MİRASÇILIK BELGESİ NEDİR? NEREDEN, NASIL ALINIR?

MİRASÇILIK BELGESİ NEDİR? NEREDEN, NASIL ALINIR?

Yazımızın İçeriği:

1. Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nedir?
2. Mirasçılık Belgesi(Veraset İlamı) Hangi İşlemler İçin Alınır?
3. Kimler Mirasçılık Belgesi Talebinde Bulunabilirler?
4. Mirasçılık Belgesi Talebi İçin Hangi Belgeler Gerekir?
5. Mirasçılık Belgesini Nasıl ve Nereden Alırız?
6. Noter Yoluyla Mirasçılık Belgesi Nasıl Alınır?
7. Sulh Hukuk Mahkemesine Başvuru Yoluyla Mirasçılık Belgesi Nasıl Alınır?
8. Mahkemeye Başvuru Halinde Avukat Desteği Gerekli mi?
9. Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir?
10. Mirasçılık Belgesi İptal Edilebilir mi?
11. Mirasçılık Belgesi Almak Ücrete Tabi midir?

1-Veraset İlamı(Mirasçılık Belgesi) Nedir?

Mirasçılık belgesine ilişkin düzenleme Türk Medeni Kanunu madde 598’de yer almaktadır;

1. Mirasçılık belgesi

Madde 598- Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir.

 Mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufa mirasçılar veya başka vasiyet alacaklıları tarafından kendilerine bildirilmesinden başlayarak bir ay içinde itiraz edilmedikçe, lehine tasarrufta bulunulan kimseye, sulh mahkemesince atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir.

 Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir.

Ölüme bağlı tasarrufun iptaline ilişkin dava hakkı saklıdır.

Mirasçılık belgesi ya da bir diğer tabirle veraset ilamının alınması, miras bırakanın ölümü akabinde miras mallarının mirasçılar üzerine intikali işlemlerinin yürütülebilmesi için  yapılması gereken öncelikli adımlardan biridir. Mirasçıların, miras bırakanın hak, alacak ve borçları üzerindeki sorumluluklarını yerine getirmesi ve payı oranında işlem görebilmesi adına bu belge önem arz etmektedir.

Mirasçılık Belgesinin talebi süreyle sınırlı olmayıp her zaman noterliklerden veya Sulh Hukuk Mahkemelerinden talep edilebilmektedir.

2-Mirasçılık Belgesi(Veraset İlamı) Hangi İşlemler İçin Alınır?

Miras hukukumuza göre miras bırakanın mirasçıları, miras bırakanın ölümü ile birlikte, miras malları üzerinde TMK’da düzenlenen miras hükümlerine göre belirlenecek paylarla  hakkı sahibi olurlar. Bu sebeple mirasçıların miras haklarının doğabilmesi için ayrıca kurucu nitelikli bir işlem yapılması gerekmemekle birlikte kimlerin yasal mirasçı olduğu ve mirasçıların miras paylarının ne kadar olduğunun tespit edilmesi yönünden mirasçılık belgesi alınması gerekmektedir. Netice itibariyle, mirasçılık belgesi, miras hakkının doğması için kurucu nitelikte olmayıp mirasçılara ait bu hakkı üçüncü kişi ve kurumlara bildirme, ispat etme amacıyla kullanılmaktadır. Sulh hukuk mahkemesi veya noterliklerce verilen mirasçılık belgesinde kimlerin mirasçı olduğu ve mirasçıların paylarının ne kadar olduğu yer almaktadır.

3-Kimler Mirasçılık Belgesi Talebinde Bulunabilirler?

• Miras bırakanın yasal mirasçısı olan kişiler,

• Miras bırakan tarafından usulüne uygun olarak hazırlanan vasiyetname veya miras sözleşmesi gibi bir ölüme bağlı tasarruf ile atanmış mirasçılar,

• Murise yönelik olarak talepte bulunacak olan alacaklı ve hak sahipleri,

mirasçılık belgesi almak için başvuru yapılabilir.

4-Mirasçılık Belgesi Talebi İçin Hangi Belgeler Gerekir?

Veraset ilamı alabilmek için başvuru öncesinde  gerekli evrakın hazır edilmesi önem arz etmektedir. Dolayısıyla veraset ilamına ilişkin olarak başvuruda bulunmak isteyen yasal mirasçıların öncelikle aşağıdaki belgeleri hazır etmeleri gerekmektedir;

• Ölüm Belgesi,
• Nüfus Kayıt Örneği,
• Nüfus Cüzdanı Fotokopisi,
• Veraset İlamı Talep/Dava Dilekçesi

Murise yönelik olarak talepte bulunacak olan alacaklı ve hak sahiplerinin yukarıda sıralanan belgeleri her zaman temin etmesi mümkün olmamaktadır. Bu kişiler murisin T.C. Kimlik numarası ile ilgili işlemleri yürütmek adına kullanacakları yetkili İcra Müdürlüğü veya Mahkemelerden yetki belgesi temin ederek Sulh Hukuk Mahkemelerine başvurması gerekmektedir. Yetki belgesi olmaması halinde üçüncü kişilerin Mirasçılık Belgesi talebi reddedilecektir.

5-Mirasçılık Belgesini Nasıl ve Nereden Alırız?

Mirasçılık belgesi, noter veya sulh hukuk mahkemesinden alınabilmektedir. Noterden mirasçılık belgesi alınması, sulh hukuk mahkemesine nazaran çok daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilebildiği için genellikle mirasçılar tarafından noter yolunun tercih edildiği görülmektedir. Ancak bazı hallerde, yasal mirasçıların tespit edilmesi, fazla yasal mirasçı olması sebebiyle payların paylaştırılmasında karışıklıkların yaşanması nedeniyle bazı noterliklerce Sulh Hukuk Mahkemesinden temin edilmesi tavsiye edilmektedir.

6-Noter Yoluyla Mirasçılık Belgesi Nasıl Alınır?

Türk Medeni Kanunumuzda yapılan değişiklikle mahkemelerin iş yükünü hafifletmek ve süreci mirasçılar lehine hızlandırmak adına bu yetki noterlere de verilmiştir. Ancak noterler tarafından her halde mirasçılık belgesi verilmesi mümkün değildir. Kimi zaman mirasçılık belgesi talebinde bulunacak kimselerde yukarıda sıralanan bilgi ve belgelerin bulunmadığı görülmektedir. Noterlerde, mahkemenin sahip olduğu bir takım inceleme yetki ve ayrıcalıklara sahip olmadıkları için eksik hususları gideremezler. Bu ve başka nedenlerle aşağıdaki hallerde noterler tarafından mirasçılık belgesi verilememektedir:

• Mirasçı ve miras bırakan arasındaki mirasçılık ilişkisinin yeterli düzeyde tespit edilemediği haller,
• Yabancılar tarafından mirasçılık belgesi talebinde bulunulması,
• Mirasçılık belgesi düzenlenebilmesi adına araştırma yapılması, bilirkişi, tanık vb. deliller yardımıyla incelemelerde bulunulmasının gerektiği haller,
• Muristen hak ve alacaklı olan üçüncü kişilerin yetki belgesi ile belge talebinde bulunduğu hallerde,
• Miras bırakan ile mirasçıların birlikte vefat ettikleri veya birinin veya bir kısmının ölüm tehlikesi altında kaybolduğu vb. durumlarda bireylerin ölüm olayının zamanının tespit edilememesi halleri,

Bunlara benzer durumlarda noter tarafından mirasçılık belgesi çıkarılması güç olduğu için, mirasçılar tarafından Sulh Hukuk Mahkemelerine başvurulması gerekmektedir.

Noterden alınmasına yukarıda sıralanan gerekçelerle engel bir durum yoksa 4.bölümde sıralanan belgelerin tamamlanması ile yasal mirasçılardan birinin başvurması ile Mirasçılık Belgesi alınabilmektedir. Yasal mirasçıların tamamının aynı anda hazır olması gerekmemektedir.

7-Sulh Hukuk Mahkemesine Başvuru Yoluyla Mirasçılık Belgesi Nasıl Alınır?

Yukarıda sıralanan ve noterlikçe mirasçılık belgesi verilmesinin mümkün olmadığı, talep eden tarafın yurtdışında ikamet eden mavi kartlı vatandaşlar olduğu hallerde Sulh Hukuk Mahkemesi aracılığıyla Mirasçılık Belgesi alınabilmektedir.

8-Mahkemeye Başvuru Halinde Avukat Desteği Gerekli mi?

Her ne kadar Mirasçılık Belgesi alınması süreci kolay gibi anlaşılsa da tarafların özel hususlarını barındıran hallerde avukat desteği alınması sürecin daha hızlı ve hukuka uygun tamamlanması yönünden önem arz etmektedir. Detaylı bilgi ve randevu için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

9- Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir?

Yukarıda da belirtmiş olduğumuz gibi mirasçılık belgesinin alınmasına dair çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevli mahkeme, Sulh Hukuk Mahkemesidir.

Mirasçılık belgesi başvurusu için yetkili mahkeme ise miras bırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi veya mirasçılardan her birinin yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesidir.

10-Mirasçılık Belgesi İptal Edilebilir mi?

Türk Medeni Kanunumuzun 598. maddesine göre mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir ve ölüme bağlı tasarrufların iptaline ilişkin dava hakkı saklıdır. Bu dava yönünden herhangi bir süre sınırlaması bulunmamaktadır.

Mirasçılık belgesinin hukuka uygun olmadığını, gerçekliği yansıtmadığını veya payların dağılımının hatalı olduğunun düşünüldüğü hallerde ilgililerce mirasçılardan her birinin yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesinde mirasçılık belgesinin iptaline ilişkin dava açılabilmektedir.

Mirasçılık belgesi alınması işlemi çekişmesiz bir yargı işiyken, mirasçılık belgesinin iptali istemiyle Asliye Hukuk Mahkemesine yapılacak olan başvuru çekişmeli bir yargı işi olup, dolayısıyla mirasçılık belgesinin iptali istemli dava dilekçesinde diğer mirasçılara husumet yöneltilmesi gerekmektedir.

11- Mirasçılık Belgesi Almak Ücrete Tabi midir?

Noterler ve Sulh Hukuk Mahkemeleri aracılığıyla verilen Mirasçılık Belgesi, belgenin niteliği sebebiyle belli harç ve vergilere tabidir. Örneğin noterlerden alınan Mirasçılık Belgesi için talep edilen yılda açıklanan Damga Vergisi ve Suret Harcı talep edilmektedir. Yine Sulh Hukuk Mahkemelerinde de Mirasçılık Belgesi talep edilen yılda açıklanan maktu Başvurma Harcı, Peşin Harç ve Gider Avansı talep edilmektedir.

Yukarıda izah edilen hususlar yönünden bilgi ve randevu almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.