MURİS MUVAZAASI SEBEBİYLE TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI

MURİS MUVAZAASI SEBEBİYLE TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI

Bu yazımıza muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davasını konu etmekteyiz. İşbu dava çok teknik ve her iki tarafa da ağır sonuçlar doğurabilecek bir davadır. Bu sebeple bu konuda uzman bir avukattan yardım alınmadan açılacak bir davada beklenilmeyen sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Bundan dolayı muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davası açmak için miras hukukunda uzman bir avukattan hukuki destek alınmalıdır.

Yazımızın ana hattını ve dikkat edilmesi gereken hususlarını Yargıtay’ın muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davasında dikkat ettiği ve benimsediği ilkeler ışığında sizlere aktarmaktayız.

1. MURİS MUVAZAASI NEDİR?

Muris yaşıyorken mirasçılarından birinden veya birçoğundan mal kaçırmak amacıyla yapılan göstermelik devirlere muris muvazaası denir. Muris muvazaasında bir mirasçıyı diğer mirasçılardan üstün tutma ve bu sebeple diğer mirasçıların mirasçılık haklarının zedelenmesi söz konusu olmalıdır.

Muris ile muvazaalı işlemi yaptığı kişi arasında gizli bir anlaşma (sözleşme) olmalıdır. Bu gizli anlaşma (sözleşme) örneğin tapuda satış gibi gösterilen devrin aslında gerçek bir satış olmamasıdır. Muris aslında bağışlamak istediği taşınmazı mirasçılarından gelecek tepkiden çekindiği durumlarda tapuda satış olarak göstererek devri tamamlamasıdır. Yani gerçek işleme yönelik irade söz konusu olmadığı zaman gizli anlaşmanın varlığı kabul edilir.

İşbu durumun varlığı halinde muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davası açılarak haksız devrin ispatı ile işlem iptal edilebilir.

Hukuki neden olarak da 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 19. Maddesi ve Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ( T:01.04.1974 1974/1 E., 1974/2 K.) gösterilebilmektedir.

2. MURİS MUVAZAASI DAVA ÖRNEKLERİ

1. Erkek Çocuğun Üstün Tutulması
2. Murisin Çocuğu veya Çocukları Tarafından İhmal Edilmesi
3. İkinci Eşin Üstün Tutulması
4. Murisin Yakın Mirasçılarının Bulunmaması
5. Murisin Eşini Koruyup Kollama Amacıyla Temlik Yapması
6. Murisin Takın Mirasçısı Olarak Sadece Eşinin Bulunması
7. Murisin Çocuklardan Birini veya Birkaçını Diğerlerinden Üstün Tutması
8. Murisin Torunlarını Diğer Mirasçılardan Üstün Tutması
9. Murisin Bakıcısının veya Komşusunun Üstün Tutulması
10. Boşanmış Olan Kızın Desteklenmesi Amacıyla Yapılan Devir vb.

Yukarıda sayılan hallerde ve bu durumlara benzer durumlarda murisin gerçekte bağışlamak istediği taşınmazı bedeli alınmaksızın tapuda satış yolu ile devrettiği durumda bu işlem muvazaalı olmaktadır.

3. MURİS MUVAZAASI SEBEBİYLE TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI’NI KİMLER AÇABİLİR VE KİME KARŞI AÇILIR?

Bu davayı, muvazaalı işlem sonrası zarara uğrayanlar ve mirasçı sıfatına sahip olan herkes açabilir. Her mirasçı tek başına dava açabilir. Tüm mirasçılar birlikte de dava açabilir. Dava açabilecek kişiler; yasal ve atanmış mirasçılar ile kimi durumda vasiyet alacaklıları.

Muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davasını mirastan feragat etmiş, mirası reddetmiş veya mirasçılıktan çıkarılmış kişiler açamaz.

Muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davası tapuda ilgili taşınmaz üzerinde malik olarak görünen kişiye karşı açılır.

Bu durumun tek istisnası ise iyi niyetli üçüncü kişilerdir. İyi niyetli olarak (muris muvazaasını bilmeyen ve bilebilecek durumda olmayan kişiler) taşınmazı elde etmiş olan kişilere karşı bu dava açılamaz böyle bir durumda ilk muvazaalı işlemi yapan kişiye karşı bu dava açılabilir.

4. YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA MURİS MUVAZAASI SEBEBİYLE TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI

Her olayın kendine özgü durumları o olay nezdinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Lakin Yargıtay tarafından yıllardır süregelen bir istikrarlı kararlar neticesinde olaylarda dikkat edilmesi gereken ilkeleri belirlemiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.09.2023 tarih 2022/867 E., 2023/836 K. Sayılı kararında sayılan ve dikkat edilen ilkeler şu şekildedir;

1. Dava Konusu Taşınmazın Satış Tarihinde Tapuda Gösterilen Bedel ile Gerçek Bedeli Arasında Fahiş Fark Bulunması
2. Murisin Dava Konusu Taşınmazları Satmasını Gerektirir Makul ve Haklı Bir Nedenin Olduğu Ortaya Konulup Konulamaması
3. Davalı Tarafça da Tapudaki Devir İşlemi Sırasında Miras Bırakana Herhangi Bir Bedel Ödenip Ödenmediğinin Kanıtlanması
4. Dava Konusu Taşınmaza Yapılan Masrafların Delilleri ile Birlikte Sunulup Sunulmadığı
5. Miras Bırakanın Sağlığında Tüm Mirasçılarını Kapsar Şekilde Yapılan Bir Taksim İşleminin Olup Olmadığı (Vasiyetname, Miras Taksim Sözleşmesi)

Bu ilkeleri göz önüne alarak her olayı kendi özelinde değerlendirmek gerekir. Bu sebeple alanında uzman bir avukattan hukuki destek almak çok ama çok önemlidir. Muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davasında hukuki destek alınmadığı sürede çok ağır sonuçlarla karşılaşılabilir şöyle ki işbu dava sonucunda davayı kaybeden aleyhine bir nispi vekalet ücretine hükmedilecek olup nispi vekalet ücreti ise dava konusu taşınmazın değerine göre belirlenmektedir. Bir avukat tarafından takip edilmeyen durumlarda her ne kadar davada haklı olunsa bile çok ciddi hak kayıpları yaşanabilmektedir.

5. GÖREVLİ ve YETKİLİ MAHKEME

Muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davasında görevli mahkeme ASLİYE HUKUK MAHKEMESİDİR.

Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkili olup dava taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılmazsa eğer kesin olarak yetkisizlik kararı ile karşı karşıya kalınacaktır.

6. ZAMANAŞIMI

Muris muvazaası sebebiyle tapu iptal ve tescil davası için kanunda herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre öngörülmemiştir.

Yargıtay 1.Hukuk Dairesinin 14.02.2013 gün ve 2012/12689 E.-2013/1956 K. sayılı ilamı ile;

“Öte yandan, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davalarda zamanaşımının söz konusu olmadığı, işlemin muvazaalı olması durumunda üzerinden bir zaman geçmesi halinde geçerli hale gelmeyeceği ve herhangi bir süreye bağlı olmaksızın her zaman açılabileceği kuşkusuzdur.” Şeklinde hüküm kurmuştur.

7. MURİS MUVAZAASI SEBEBİYLE AÇILACAK OLAN TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASINDA ZORUNLU DAVA ARKADAŞLIĞI DURUMU MEVCUT MUDUR?

Yargıtay tarafından bu hususta iki yönlü de kararlar verilmiştir lakin 2024 yılında vermiş olduğu kararda mirasçıların miras payları oranında açılabileceğini zorunlu dava arkadaşlığının değil ihtiyari dava arkadaşlığının bulunduğunu hükme bağlamıştır.

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi’nin 11.06.2024 tarihli 2023/2862 E. 2024/4341 K. Sayılı ilamında;

“Muris muvazaası hukuki nedenine dayalı olarak pay oranında açılan tapu iptali ve tescil davalarında davacılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmayıp ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğundan dava değerinin davayı açan mirasçı veya mirasçıların her birinin payına isabet eden değer olacağı kuşkusuzdur.” şeklinde hüküm kurmuştur.

8. MURİS MUVAZAASI NEDENİYLE TAPU İPTAL TESCİL DAVASI VE TENKİS DAVASI ARASINDAKİ FARKLAR

Her ne kadar bu iki dava birbirinden farklı olsa da bu davalar birlikte dava olarak açılabilmektedirler. Hangi somut olayda hangi davanın açılacağı hususunda alanında uzman bir avukattan hukuki destek alınmalıdır.

Yukarıda izah edilen hususlar yönünden daha detaylı bilgi ve randevu almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.